vrijdag 23 maart 2018

Harmen Jansen van Drie (stam 5) en zijn ouders



Het dwaalspoor

De herkomst van Harmen (Hermen) Jansen van Drie, de eerste die de in stam 5 de familienaam Van Drie droeg, bleef lange tijd in nevelen gehuld. Volgens het bevolkingsregister van Nijkerk (1830-1840) woonde hij toen in Wullenhoven, tegen Putten aan. Hij zou volgens de inschrijving in dat register op 6 december 1778 in Putten geboren zijn.

Inschrijving van de geboortedatum en plaats in het bevolkingsregister van Nijkerk 1830-1840 
Op of rond die datum is zijn doop echter niet ingeschreven in het doopregister van Putten. Harmen overlijdt op 12 februari 1856 in het buurtschap Holk in Putten. Volgens zijn overlijdensakte is hij 77 jaar oud en geboren te Putten. De namen van zijn ouders zijn bij de aangevers van zijn overlijden onbekend. Dat brengt ons dus ook niet verder.


Theorieën over zijn afstamming

Het ontbreken van de doopinschrijving van Harmen, en van de namen van zijn ouders in zijn overlijdensakte, gaf ruimte voor speculatie over zijn afstamming. Stamboomonderzoekers ontwikkelden tenminste twee theorieën over zijn afkomst. Geen van beide theorieën sneden hout.

Zo zou hij volgens een handschrift genealogie die ik onder ogen kreeg dezelfde zijn als de Harmen die op 23 januari 1780 in Putten gedoopt wordt als zoon van Jannes Cosijnsen en Geertje Harms. Dit gebeurde blijkbaar alleen op basis van de namen van de ouders van de dopeling. Omdat Harmen het patroniem Jansen heeft zal hij de zoon van een Jan (in dit geval Jannes). En het patroniem van Geertje Harms maakt het aannemelijk dat zij een zoon Harmen heeft gehad. Die namen alleen bieden echter onvoldoende zekerheid. De bewijsvoering is hier te zwak.

Volgens een andere theorie zou Harmen Jansen een zoon zijn van Jan Cornelissen, geboren te Drie en op 28 mei 1747 gedoopt te Garderen. We vinden deze verwantschap bij voorbeeld in een stamboom op de Ancestry website. Jan Cornelissen was een broer van Wouter Cornelissen, van Drie, uit stam 4. Een ander levensteken dan zijn doop ontbreekt op dit moment van deze Jan. Een huwelijk is niet bekend, laat staan kinderen. Dit is niet meer dan speculatie.

Fragment van de overlijdensakte van Geertje Jans van Drie 

Toevalsvondst leidt naar zijn ouders

Door een toevalsvondst heb ik nu toch zijn ouders kunnen achterhalen. Bij onderzoek in de burgerlijke stand van Amersfoort trof ik de overlijdensakte aan van Geertje Jans van Drie, gehuwd met daghuurder Nui Roelofsen van de Laak. Ze is overleden op 7 mei 1835 in haar huis in de Vlasakkers buiten de Utrechtse Poort. Volgens de overlijdensakte is ze 59 jaar en geboren te Putten als dochter van Jan Hendrikse van Drie en Japikje Harmse. 

Doopinschrijving van Geertje 
Geertje vinden we inderdaad terug in het doopboek van Putten. Ze is op 21 april 1776 geboren en op 5 mei 1776 gedoopt als dochter van Jan Hendrikse en Jacobje Harmse. Haar ouders waren een maand eerder - de moeder hoogzwanger - getrouwd.
Ruim twee jaar later, op 3 september 1778 komt haar broer Harmen ter wereld. Hij wordt 3 dagen later in de Puttense kerk gedoopt. Dit is de Harmen Jansen die we in 1823 voor het eerst in de bronnen tegenkomen met de toenaam 'van Drie', de eerste van die naam in stam 5.
Na Harmen volgen nog vier kinderen, tot vader Jan Hendriksen in 1786 overlijdt. Moeder Jacobje (ook wel Japikje) Harms sterft negen jaar later, in 1795. Bij de doop van zijn kinderen en bij de inschrijving van zijn begraven heet de vader steeds Jan Hendriksen. De toenaam Van Drie wordt niet gebruikt.

Blankevoort, ten oosten van Kasteel Oldenaller in Putten (Gemeenteatlas Kuyper, 1867)  

De kinderen worden volgens het doopregister allemaal geboren 'op de Blankevoort', en de beide ouders overlijden daar ook volgens het begraafregister van Putten. Blankevoort is een boerderij ten oosten van kasteel Oldenaller, tegenwoordig aan de Hogesteeg (nummer 39) in Putten.

Blankevoort tegenwoordig (Hogesteeg 39 Putten)

Nalatenschap Harmen Jansen van Drie

Het beroep van Harmen Jansen vinden we voor het eerst vermeld in het Registre civique van Putten uit 1813. Hij is dan 'journalier', daggelder, iemand die zich per dag verhuurt. Later is hij planter (1814), daghuurder (1815) en bouwman (1829).

Na zijn overlijden in 1856 in het buurtschap Holk (Nijkerk) wordt zijn nalatenschap aangegeven door zijn erfgenamen. Dat zijn zoons Jan en Jacobus en dochter Stijntje, gehuwd met Gerrit de Greef.
Harmen Jansen van Drie was niet onbemiddeld. Aan onroerend goed bezat hij:
a. 4 kampen in de Arkemheense polder, groot 3 bunder 9 roeden, 80 ellen;
b. huis met erf en land op Holk, groot 23 bunder 55 roeden 11 ellen;
c. huis met erf en land in 't Veen. Nijkerk, groot 3 bunder 3 roeden 9 ellen;
d. twee zitplaatsen in de Nederlands Hervormde kerk te Nijkerk.

Nu de de doop van Harmen Jansen van Drie gevonden is, en daarmee zijn ouders bekend zijn, heb ik de fragment genealogie van stam 5 met de gevonden generatie uitgebreid.


Bron: Gelders Archief, Registratiekantoor kanton Nijkerk, film 7, afb. 1565, Memorie van aangifte nalatenschap Hermen Jansen van Drie d.d. 22.4.1856.